Biotech Vision
ROS reduction and mitochondrial localisation of telomerase
ชัชวาล
สิงหะพล*
การลดลงของปริมาณ ROS production ทั้งก่อนและหลังการฉายรังษีในเซลล์ MCF7 (human
breast adenocarcinoma cell line) ที่ถูก
transfect ด้วย TERT ที่ mitochondria
Highlights
นอกจากเอ็นไซม์ telomerase
จะมีหน้าที่ในการต่อขยายดีเอ็นเอส่วน telomere แล้ว telomerase ยังสามารถแสดงหน้าที่อื่นๆภายในเซลล์ที่เกี่ยวข้องกับ
cellular ageing และการลดการเกิด Reactive Oxygen
species ใน mitochondria ได้อีกด้วย
Abstract
เอ็นไซม์ Telomerase ประกอบด้วยโครงสร้างสองส่วนคือ RNA component (hTR) ซึ่งเป็น
antisense template สำหรับการสังเคราะห์
telomere และส่วนที่เป็น catalytic subunit ซึ่งมีความสามารถในการเป็น reverse transcriptase เรียกว่า hTERT หน้าที่หลักของ telomerase คือการป้องกันและต่อขยายดีเอ็นเอส่วน
telomeres อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบันมีการค้นพบหน้าที่อื่นๆของ telomerase ที่ไม่เกี่ยวข้องกับ telomere โดยที่เอ็นไซม์นี้เข้าไปเกี่ยวข้องกับ regulatory proteins หลายๆตัวที่เกี่ยวข้องกับขบวนการภายในเซลล์หลายๆขบวนการ
Keywords: Telomerase, Telomere, Mitochondria, ROS
Summary
hTERT ใน hTERT
overexpressing fibroblast สามารถแสดงการปกป้องเซลล์ในสภาวะที่เซลล์ถูกกระตุ้นด้วย
H2O2 (oxidative
stress) โดยพบว่า hTERT เคลื่อนที่ออกจากนิวเครียส
และไปสะสมรวมอยู่ในไมโตคอนเดรีย โดยเข้าไปช่วยทำให้ปริมาณการเกิด Reactive
Oxygen species (ROS) ลดลง mitochondrial
DNA เสียหายน้อยลง นอกจากนั้นยังพบว่า mitochondrial
mass/mtDNA copy number ใน hTERT overexpressing fibroblast มีปริมาณน้อยลง และ mitochondrial
membrane potential มีความสามารถสูงขึ้น เมื่อเทียบกับเซลล์ fibroblast
ปกติที่อยู่ภายใต้สภาวะเดียวกัน (Ahmed et al., 2008) ไม่ใช่เฉพาะใน hTERT
overexpressing fibroblast เท่านั้น จากการทดลองในเซลล์มะเร็งบางชนิดพบว่า
สภาวะดังกล่าวนี้ก็สามารถเกิดขึ้นได้เช่นกัน จากการทดสอบใน Hela (Cervical
cancer cells), MCF7 (human
breast adenocarcinoma cell line) และ U87 (human primary glioblastoma cell) พบการเคลื่อนย้ายของ
hTERT จากนิวเครียสไปยังไมโตคอนเดรีย การลดลงของ ROS และการปกป้องเซลล์ภายใต้สภาวะการฉายรังษี (20 Gy) และสภาวะ
oxidative stress เช่นกัน (Singhapol et al., 2013) นอกจากนี้เมื่อ transfect เซลล์มะเร็งดังกล่าวด้วย mitochondrial localised hTERT ดังแสดงในรูป พบว่าเซลล์ที่ถูก transfect มีปริมาณการเกิด
ROS น้อยกว่าเซลล์ที่ไม่ถูก transfect ทั้งในสภาวะปกติ
และเมื่อถูกฉายรังษี (20 Gy) แสดงให้เห็นหน้าที่ของ telomerase
นอกเหนือจากการต่อขยายดีเอ็นเอส่วน telomere ภายในนิวเครียส
อย่างไรก็ตาม การลดลงของ ROS และการปกป้องเซลล์นี้อาจเป็นอีกเหตุผลหนึ่งที่ทำให้การรักษาโรคมะเร็งโดยการฉายรังสี
หรือการใช้เคมีบำบัด ไม่ได้ผลเต็มที่มากนักในผู้ป่วยมะเร็งบางรายเนื่องจาก มากกว่า 90% ของเซลล์มะเร็ง พบการทำงานของเอ็นไซม์ telomerase ดังนั้นจึงควรมีการศึกษาหน้าที่ของ telomerase
ให้แน่ชัด เพื่อเป็นอีกแนวทางในการช่วยรักษาโรคมะเร็งต่อไป
References
Singhapol C, Pal D, Czapiewski R, Porika M, Nelson G, et
al. (2013). Mitochondrial Telomerase Protects Cancer Cells from Nuclear DNA
Damage and Apoptosis. PLoS ONE 8(1): e52989.
doi:10.1371/journal.pone.0052989
Ahmed S.et al., 2008. Telomerase does not
counteract telomere shortening but protects mitochondrial function under
oxidative stress. J. Cell Sci. 17, 1046–1053.
doi:
10.1242/jcs.019372. Epub 2008 Mar 11.
* ภาควิชาเทคโนโลยีชีวภาพ
คณะวิทยาศาสตร์ประยุกต์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าฯพระนครเหนือ กรุงเทพ,
ประเทศไทย
